Michał Grychowski fotografia autorska

Głogów, Kolegiata pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Głogowie.

Bazylika jest jedną z najstarszych świątyń Śląska i najstarszą świątynią kolegiacką na Śląsku. Jej początki sięgają pierwszych Piastów. Badania odsłoniły we wnętrzu kolegiaty pozostałości dwóch jednonawowych kamiennych świątyń, których budowę wiąże się z okresem panowania Bolesława Szczodrego i Bolesława Krzywoustego. W 1120 kościół został podniesiony do rangi kolegiaty przy okazji ufundowania przez księcia Wojsława głogowskiej kapituły kanoników. Do jej grona należał między innymi Jan z Głogowa, astronom, teolog i filozof, nauczyciel Mikołaja Kopernika. Do 1262 r. powstała późnoromańska bazylika o trzech nawach. Jej pozostałości widoczne są w murach kościelnych do dzisiaj). W latach 1413–1466 kościół został gruntownie przebudowany w kształcie, który z niewielkimi zmianami dotrwał do dziś. Powstała wtedy gotycka trzynawowa hala z szeregiem kaplic. W XVIII w. nastąpiła barokizacja wnętrza. Neogotycka wieża o wys. 75 m wybudowana została w latach 1838–1842, po zawaleniu się starszej. Jej wierzchołek zdobi pozłacany, wysoki na 5 m krzyż. Do wybitnych dzieł średniowiecznej plastyki kamiennej i sepulkralnej na Śląsku należy także płyta przykrywająca pierwotnie tumbę – nagrobek księżnej Małgorzaty Cylejskiej (obecnie w kruchcie kolegiaty). Głogowski zabytek jest największą późnośredniowieczną płytą nagrobną na Śląsku. Datowany jest na trzecią dekadę XVIw.